Posts

Showing posts from 2019

Koritaanka Garaadka Caruurta: Qaybta 1 aad

Saamaynta Aragtida Jean Piaget ee “Cognitive Development” ay ku Yeelatay Waxbaridda iyo kobcinta garaadka Dhalaanka. Afeef: Inkasta oo maqaalkan aan udub dhexaad uga dhigay midd ka midd ah Aragti-cilmiyeedka miisaanka leh ee "Developmental Psychology", hadana tafaasiisha iyo talloonka ay bixinaysaa waxay ku qotomaan dardaaranada casriga ah ee korinta caruunta. Jean Piaget (1896-1980) wuxuu ahaa aqoonyahan ku xeel dheer cilmiga Saykoolajiga (Psychologist) oo u dhashay dalka Switzerland. Waxa uu caan ku yahay Aragti-cilmiyeed uu ka hindisay koritaanka Garaadka caruuta (Cognitive Development of children). Aragti-cilmiyeedkani waxay eegaysaa habka garaadka caruurtu ula kobco da’dooda iyadoo odorostay in koritaanka Garaadka ilmuhu (child intelligent) in uu ka gudbo afar marxaladdood oo isku xiga. Jean Piaget wuxuu ku koray dalkiisa Switzerland. Isaga oo aad u yar ayuu jacayl u qaaday cilmiga sayniska, gaar ahaan hab-dhaqanka xayawaanka. Waxa la sheegaa in isagoo kow iy

Xoree Garaadkaaga oo Jebi dabarka "Confirmation Bias" -ka!!

Halkee aragtiddaada, fikradahaaga iyo waxyaalaha aad sida yaqiinta ah u aaminsan tahay ka yimaadaan? Hadii aad ka midd tahay dadka caadiga ah waxa xaqiiqo ah in aad naftaada ka aaminsan tahay qof caqliga si sax ah u adeegsada, qof afkaartiisu isu miisaamantahay, qof garaadkiisu ku salaysan yahay sannado badan oo khibrad ah iyo gorfayn mug wayn oo aad ku samayso xogta aad hesho, waxaad iska aaminsantahay qof go’anadiisu ku qotomaan ka fiirsi, dhexdhexaadnimo iyo deganaan. Sidaa darteed dadka intooda badan way damaqdaa hadii si toos ah ama si dadban loo duro aragtidooda ama su’aal looga keeno caqli-galnimada afkaartooda. Xaqiiqadu waxay tahay, dhamaanteen waxaynu khatar ugu jirnaa mushkilad aynaan aalaaba dareemin in ay usoo dusto garaadkeena. Arrintan cilmiga saykoolajigu waxa uu u yaqaanaa Confirmation bias. Ururka saykolojiga ee maraykanku (American Psychologists Association) waxay “ Confirmation Bias” ku qeexaan: “Maskaxdeenu waxay xulataa oo si gaar ah ugu xaglisaa

هل تقدم جامعاتنا أكثر من إحتفالات التخرج الصاخبة؟

في سبتمبر مـِنْ كُلِ عام نِحْتفلُ بـِتَخْرِيج دُفَعات جديدة من الخريجين من مختلف الكليات.و كل مناسبة يُصَاحبها كثيرٌ من البَهْرجة واستعراض غير عادي للإثارة، حيث تُفرِطُ الجامعات في الإنفاق على الحفلات مـِمَا يزيد مـِنْ الأعباء الإقتصادية عَلى كَاهـِل الأسر المُثَقَلةِ أصلاً بأزمة مَعيشـِية غير مسبوقة. فضلاً عَن ْهذا التَكَلف المادى الغير مبرر، فإن كل هذه الاحتفالات السنوية تغمرنا جميعا بالسعادة، وتُحْيـِي في نفوسنا الأمل بمستقبلٍ أفضل.  إضافة إلى ذلك، إن مَشَاهـِد الفرحة والابتسامات على وُجُوه الخريجين وأسرهم، ورضَاهُم عن كل ما بذلوه منْ جهدٍ جبَّارٍ و تضحيات من أجل حياة ٍكَرِيمة لأولادهم يبعث على الفخر والاعتزاز. من ناحية الأخرى فإن الأعداد الهائلة من الخريجين، والتي تزداد في كل سنة، يعتبرها البعض دليلا واضحا على ما حققنا منْ إنجازات في مجال التعليم علي مدار العقدين الماضيين. فلا شك أن أعداد الطلاب المُقَيدين في المراحل التعليمية المختلفة تَزايَدَت بـِشكل مطرد  ومتواصل، مـِما سَاعدَ في تَقلِيل نسبة الأمية بين طبقة الشباب في المجتمع، وأثّر بالإيجاب علي الوعي العام، و

Rousseau: Faylasuufkii Gadoodsanaa. Qaybta III

Aragtida Rousseau ee Waxbarasha “Child-raising is the difficult art of ruling without a mandate and of doing everything by doing nothing”. Rousseau waxa uu qoray buugiisa “ EMILE, or On Education” . Buugu waxa weeye dood cilmiyeed   uu ku sharaxayo aragtidiisa ku saabsan guud ahaan Waxbarashada iyo ahamiyada ay u leedahay dhismaha qofka iyo qarannimada. Si loo fahmo aragtida Rousseau ee Waxbarashada aynu dib u milicsano fikrada udub dhexaadka u ah gebi ahaanba falsafada Rousseau. “Qofka bani’aadamka ahi wuxuu ku dhashaa xaalad dabiici ah (natural goodness of man) isagoo damiirkiisu nadiif yahay; qofkaa wanaaga ku dhashay, bulshada ayaa fasahaadisa iyadoo adeegsanaysa waxbarashada”. Waxa uu hordhaca kitaabka ku bilaabay:  “God makes all things good; man meddles with them and they become evil .”  Ilaahay wax kasta si qurux badan ayuu u sameeyay, laakin faro-gelinta dadka ayaa qaribta oo wax xun ka dhigta”. Rousseau waxbarashada waxa uu u arkaayay inay sababi karto shar w

Jean jacques Rousseau: Faylasuufkii Gadoodsanaa: Qaybta II

Aragtida xukunka iyo  dowladnimada Malaha   aragtida  ugu  saamaynta   wayn  ee Rousseau  uuka  tegay   ilaa   maantana  lagu  xasuustaa  waa  aragtida  siyaasadeed ee uu ku  gardaadiyay   falsafadiisa  uu ku  sharaxay  sida ugu  fiican  ee  xukun  iyo  dowlad  sharci ah bulsho ku  dhici   karto . Labada  buug  ee “Social Contract (1762) iyo Emile on Education” waxay  sababeen  is  rousseau  ay isku  dhacaan   dowladii  iyo  kaniisadii , oo  labadaasi   isu   bahaystaan  la  dagaalan   kiisa .  Labada  buug  oo isku  sanad  soo baxay,  markiiba  waa laga  mamnuucay  dalka  faransiista  iyo Geneva, Rousseau- na  waxa loo soo  jaray   waaran  lagu  xidho ,  iyadoo  lagu  eedaynayo   Iimaan-daro  (Impiety),  Alle-koodnimo  (Blasphemy) iyo  Qaran-dumisnimo (treason). Waxa lagu  qasbay  in uu  dhuumasho  ku  noolaado   dhowr   sano ,  ilaa  uu 1765 u  baxsaday   Iglan  oo uu  dhowr   sano  la  noolaa  David Hume, oo ahaa qoraa  Ingiriis  ah.Ugu  danbayn  Rousseau wax